Οι κίνδυνοι ελοχεύουν παντού. Το αμυντικό σύστημα του παιδιού είναι η σχέση που έχει με τους γονείς του

Ο κίνδυνος να αρρωστήσουμε είναι πιθανός ανά πάσα στιγμή. Οι πιθανότητες όμως αυξάνονται αν δεν είμαστε ντυμένοι καλά, αν είμαστε εκτεθειμμένοι σε περιβάλλον με πολλά μικρόβια και αντίθετα οι κίνδυνοι μειώνονται αν είμαστε προστατευμένοι με ζεστά ρούχα, καλό φαγητό και γερό σύστημα άμυνας. Κάπως έτσι θα μπορούσα να παρομοιάσω τους κινδύνους φοβούνται οι γονείς. Οι κίνδυνοι ελοχεύουν παντού. Το αμυντικό σύστημα του παιδιού είναι η σχέση που έχει με τους γονείς του.
Έχει αποδειχθεί μέσα από πολλές έρευνες ότι ο τύπος γονέα σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την κοινωνική επάρκεια, την προσαργμογή και την αυτοαντίληψη των παιδιών και των εφήβων.
Οι Macoby & Martin έπειτα από μελέτη ερευνών που είχαν λάβει χώρα έως το 1983 προσδιόρισαν τέσσερεις τύπους γονέων:

• αυταρχικοί
• επιτρεπτικοί - αδιάφοροι
• επιτρεπτικοί - επιεικείς
• δημοκρατικοί - υποστηρικτικοί

Αυταρχικοί είναι οι γονείς που ασκούν υπέρμετρο έλεγχο, δίνουν μεγάλη σημασία στην υπακοή, δεν είναι στοργικοί, έχουν πολλές απαιτήσεις που πολλές φορές είναι μεγαλύτερες συγκριτικά με την ηλικία του παιδιού και δε χρησιμοποιούν το διάλογο. Όταν οι γονείς είναι αυταρχικοί τα παιδιά δεν είναι ευχαριστημένα με τον εαυτό τους και είναι ανικανοποίητα, δεν έχουν στόχους, παραιτούνται εύκολα από την προσπάθεια, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και δεν εμπιστεύονται εύκολα τους άλλους και επειδή φοβούνται τη σωματική τιμωρία συχνά λένε ψέματα προκειμένου να αποφύγουν δυσάρεστες συμπεριφορές. Οι επιτρεπτικοί - αδιάφοροι γονείς είναι αυτοί που δεν ασκούν έλεγχο, δε θέτους όρια συμπεριφοράς, δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των παιδιών, δεν είναι στοργικοί αλλά ούτε απαιτητικοί και γενικά δεν εμπλέκονται στη ζωή των παιδιών τους. Τα παιδιά αυτών των τύπων γονέων είναι αντικοινωνικά, βρίσκονται σε όμάδα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση παραβατικών συμπεριφορών, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και απορριπτική στάση απέναντι στους γονείς ειδικά στην εφηβεία. Οι επιτρεπτικοί - επιεικείς γονείς δεν ασκούν έλεγχο στη συμπεριφορά των παιδιών, έχουν λίγες απαιτήσεις από αυτά, σπάνια θέτουν όρια και κανόνες, δεν είναι τιμωρητικοί, αποδέχονται τις παρορμήσεις των παιδιών. Τα παιδιά αυτά είναι επιθετικά, παρορμητικά, δεν έχουν αυτοέλεγχο, δεν είναι υπεύθυνα και είναι ανώριμα συγκριτικά με τους συνομηλίκους τους. Οι δημοκρατικοί - υποστηρικτικοί γονείς ακούν τα παιδιά τους, συζητούν με αυτά, θέτουν όρια, ενθαρρύνουν την ανεξαστησία των παιδιών και οι απαιτήσεις τους είναι ανάλογες των ικανοτήτων των παιδιών. Τα παιδιά αυτά έχουν υψηλή αυτοεικόνα, αυτοέλεγχο, βασίζονται στον εαυτό τους, έχουν καλύτερες σχολικές επιδόσεις, συνεργάζονται αποτελεσματικά με τους άλλους και έχουν αυξημένη συναισθηματική νοημοσύνη και κοινωνική επάρκεια.

Φάνια Βιλλιώτη - Ψυχολόγος
Συμβουλευτική γονέων - Μαθησιακές Δυσκολίες
e-mail: taksidi_psyxis@hotmail.com

web: www.taksidipsyxis.com