Μάθηση, κίνητρα, αποτελεσματικότητα

Πόσο αποτελεσματική μπορεί να είναι η μάθηση με ή χωρίς κίνητρα; Ποια χαρακτηριστικά ενισχύουν την επιτυχία των παιδιών;Έρευνα που έγινε στην Αμερική για τις φτωχές επιδόσεις των παιδιών που ζουν στα αστικά κέντρα απέδωσε τις αιτίες στη φτώχεια, στην ελλιπή εκπαίδευση και στα ναρκωτικά – γεγονός που δε μας εκπλήσσει. Μια άλλη όμως μελέτη, δεν εστίασε στους λόγους που τα παιδιά των αστικών κέντρων αποτυγχάνουν, αλλά σε εκείνα τα παιδιά που επιτυγχάνουν. Η ανθεκτικότητα ήταν αυτή που έπαιξε σημαντικό ρόλο και μάλιστα βρήκαν ότι χαρακτηριστικά όπως η κοινωνική υποστήριξη, η αισιοδοξία, το να θέτουν στόχους και να εστιάζουν  στην αίσθηση της κατανόησης βοηθάει τα παιδιά να επιτύχουν ακόμα κι αν προέρχονται από περιβάλλοντα με δυσκολίες.
Ο Martin Seligman, που είναι ιδρυτής της θετικής ψυχολογίας, παρέθεσε ένα πείραμα στο οποίο μερικά παιδιά έπρεπε να λύσουν ένα τεστ μαθηματικών.  Τα παιδιά χωρίστηκαν σε ε ομάδες. Η πρώτη ομάδα έκανε το τεστ. Στην δεύτερη δόθηκε χωρίς να το περιμένουν ένα κομμάτι σοκολάτας και μετά έκαναν το τεστ, ενώ στην τρίτη  τους ζητήθηκε να σκεφτούν  μια φορά που ήταν τόσο πολύ χαρούμενα ώστε χοροπηδούσαν και μετά έκαναν το τεστ. Η δεύτερη και η τρίτη ομάδα σημείωσαν μεγαλύτερη επιτυχία στο τεστ.

Οι άνθρωποι παλαιότερα πίστευαν ότι ο φόβος ήταν ένα καλό κίνητρο για μάθηση. Αργότερα, αυτή η ιδέα έχει αντικατασταθεί με μια ουδέτερη προσέγγιση: η μάθηση ίσως να είναι βαρετή, θα σου κάνει όμως καλό και πρέπει να την κάνεις. Πλέον οι ψυχολόγοι αναγνωρίζουν ότι η αποτελεσματική μάθηση συνδέεται με τη χαρά και τη διασκέδαση.

Οι έρευνες δείχνουν ότι η εμπειρία με  θετικά συναισθήματα μας προσφέρει:

•περισσότερη προσοχή

•καλύτερη μνήμη εργασίας

•περισσότερη ευφράδεια

Κλειδιά για μια αποτελεσματικότερη θετική μάθηση στην τάξη:

·         Βοηθήστε τα παιδιά να παρατηρούν τις θετικές εμπειρίες τους

·         Καθιερώστε δραστηριότητες που απολαμβάνουν τα παιδιά στην τάξη

·         Εξασκηθείτε λέγοντας θετικές ιστορίες στον εαυτό σας

·         Χρησιμοποιείστε ενισχυτές για να αλλάξετε τη διάθεση της τάξης σας

·         Όταν δεν είστε καλά, φέρτε στη μνήμη σας χαρούμενα γεγονότα

·         Ενημερώστε τα παιδιά ότι μπορούν να ζητήσουν βοήθεια όποτε θέλουν

·         Δώστε στα παιδιά το θάρρος να αποτύχουν

  Φάνια Βιλλιώτη, ψυχολόγος