Έφηβοι και γονείς

Η εφηβεία από μόνη της ως λέξη προκαλεί συναισθήματα άγχους, αλλαγών και αμφιβολιών κυρίως από τους γονείς για το πως θα αντιμετωπίσουν τα παιδιά τους. Οι "κίνδυνοι" είναι πολλοί: ναρκωτικά, μηχανάκια, αλκοόλ, κακές παρέες, ενασχόληση με φίλους και συντρόφους και παραμέληση του σχολείου, και άλλα πολλά. Η επικοινωνία αποτελεί βασικό παράγοντα αποφυγής δυσάρεστων καταστάσεων.
Η εφηβεία μπορεί να διαχωριστεί σε πρώιμη (12-14 ετών) και μέση (15-17 ετών). Οι αλλαγές και ανάγκες των εφήβων διαφέρουν ανάλογα την ηλικία.

Πρώιμοι Έφηβοι (12-14 ετών)

Συναισθηματικές-Κοινωνικές αλλαγές:

·        Περισσότερη ανησυχία σχετικά με την εικόνα του σώματος, την εμφάνιση και τα ρούχα που θα φορέσουν.

·        Εστίαση στον εαυτό τους, παλινδρόμηση μεταξύ των υψηλών απαιτήσεων και της έλλειψης αυτοπεποίθησης.

·        Μελαγχολία

·        Ενδιαφέρονται περισσότερο από την παρέα των ομηλίκων και επηρεάζονται περισσότερο από αυτήν.

·        Επιδεικνύουν λιγότερη στοργή προς τους γονείς. Κάποιες φορές μπορεί να φαίνονται αγενείς ή ευέξαπτοι.

·        Έντονο αίσθημα άγχους σχετικά με τις απαιτήσεις των σχολικών μαθημάτων.

·        Πολλά προβλήματα διατροφής εκκινούν σε αυτήν την ηλικία.

Ψυχικές - Γνωστικές αλλαγές:

·        Μεγαλύτερη ικανότητα για σύνθετες σκέψεις.

·        Μεγαλύτερη άνεση στην έκφραση συναισθημάτων κατά τη ροή της ομιλίας.

·        Ισχυρότερη αίσθηση του σωστού και του λάθους

·        Πολλοί έφηβοι συχνά αισθάνονται μελαγχολία ή κατάθλιψη. Η κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένες σχολικές επιδόσεις, χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών, επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά και άλλα προβλήματα.

Θετικές Γονεϊκές Δεξιότητες

·        Η αλήθεια είναι σημαντική για τους εφήβους. Ακόμη και αν είναι αρκετά ανεξάρτητοι, θέλουν πάντα να γνωρίζουν ότι έχουν την υποστήριξη των γονιών τους. Παράλληλα βέβαια, απαιτούν από τους γονείς να σεβαστούν την ανάγκη τους για ιδιωτικό χώρο.

·        Να είστε ειλικρινείς και ευθείς με τους εφήβους όταν συζητάτε για ευαίσθητα θέματα όπως είναι τα ναρκωτικά, η χρήση αλκοόλ, το κάπνισμα και το σεξ.

·        Ενθαρρύνετε τον έφηβο να γυμνάζεται. Μπορεί να γίνει μέλος σε κάποια αθλητική ομάδα, είτε να ασκηθεί ατομικά. Το να βοηθά σε οικιακές εργασίες όπως το κούρεμα του γκαζόν, το να βγάζει βόλτα το σκύλο ή να πλένει το αυτοκίνητο, συντελούν στην άσκηση και τη σωματική εγρήγορση του εφήβου.

·        Η ώρα του γεύματος είναι πολύ σημαντική για την οικογένεια. Το να γευματίζετε όλοι μαζί, βοηθά τους εφήβους στο να κάνουν καλύτερες επιλογές σχετικά με τις τροφές που επιλέγουν να καταναλώσουν, προάγει τη σωστή διατήρηση του σωματικού βάρους, αλλά δίνει και χρόνο στην οικογένεια για να επικοινωνήσει. Γεύμα με την οικογένεια

·        Συναντήστε και γνωρίστε τους φίλους του έφηβου παιδιού σας.

·        Δείξτε ενδιαφέρον για τη σχολική ζωή του παιδιού σας.

·        Βοηθήστε τον έφηβο να κάνει σωστές επιλογές ενθαρρύνοντάς τον να λάβει τις δικές του αποφάσεις.

·        Να σέβεστε τις απόψεις του εφήβου και να υπολογίζετε τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Είναι σημαντικό να αισθάνεται ότι πραγματικά τον ακούτε. 10 χρυσοί κανόνες

Προτεραιότητα στην ασφάλεια.

Οι συγκρούσεις μοτοσικλετών είναι από τις κύριες αιτίες θανάτου στους εφήβους 12-14 ετών. Συχνοί είναι επίσης και οι τραυματισμοί από αθλήματα και άλλες δραστηριότητες.

·        Σιγουρευτείτε ότι ο έφηβος γνωρίζει τη σπουδαιότητα της χρήσης της ζώνης ασφαλείας.

·        Ενθαρρύνετε τον έφηβο να φοράει πάντα κράνος όταν οδηγεί ή ανεβαίνει σε μοτοσικλέτα.

·        Συζητήστε με τον έφηβο για τους κινδύνους από τη χρήση ναρκωτικών, της κατανάλωσης οινοπνεύματος, της χρήσης καπνού και τις επικίνδυνης σεξουαλικής συμπεριφοράς. Ζητήστε του να σας πει τι γνωρίζει και ποια είναι η άποψή του για αυτά τα θέματα και μοιραστείτε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας μαζί του. Ακούστε τι έχει να σας πει και απαντήστε τις ερωτήσεις του με ειλικρίνεια και ευθύτητα.

·        Συζητήστε με τον έφηβο για τη σπουδαιότητα του να έχει κανείς φίλους που ενδιαφέρονται για θετικές δραστηριότητες. Ενθαρρύνετέ τον να αποφεύγει την πίεση των ομηλίκων για ανθυγιεινές συμπεριφορές.

·        Καλό είναι να γνωρίζετε που βρίσκεται ο έφηβος και αν βρίσκεται κάποιος ενήλικας στο ίδιο μέρος. Κανονίστε μαζί του το πότε θα σας τηλεφωνήσει, που μπορείτε να τον βρείτε και τι ώρα θα πρέπει να επιστρέψει στο σπίτι.

·        Θέστε ξεκάθαρους κανόνες για τον έφηβο όταν είναι μόνος του στο σπίτι. Συζητήστε για θέματα που σχετίζονται με το να φέρει φίλους στο σπίτι, τους τρόπους με τους οποίους θα χειριστεί επικίνδυνες καταστάσεις (όπως πχ, κατάσταση έκτακτης ανάγκης, μια περίπτωση πυρκαγιάς, τα ναρκωτικά, το σεξ, κλπ) καθώς και τις οικιακές ή σχολικές εργασίες τις οποίες θα πρέπει να διεκπεραιώσει.

Φάνια Βιλλιώτη, ψυχολόγος

*πηγή: www.cdc.gov /neaygeia.gr