Θα ξεκινήσω κάνοντας μια παράθεση, και μετά θα αναπτύξω κάποια θέματα σχετικά.
Το παρακάτω απόσπασμα προέρχεται από το περιοδικό Παιδική Επιθεώρηση.
Χ. Λεμονίδης, Μ.Χατζηλιαμή, Α. Κυρίδης, (2002). Οι αριθμητικές γνώσεις των νηπίων και το οικογενειακό τους περιβάλλον. Παιδαγωγική Επιθεώρηση, 121-139.
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα νήπια πριν ακόμα ενταχθούν στο σχολικό περιβάλλον, είναι φορείς μαθηματικών γνώσεων και δεξιοτήτων (Gelman & Gallistel, 1978, Fuson, 1988, Fischer, 1992). Διαθέτουν γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες σχετικά με τις αριθμητικές έννοιες, οι οποίες έχουν κυρίως χαρακτήρα κοινωνικό και εμπειρικό. Δηλαδή είναι γνώσεις που συλλέγει το παιδί είτε από την οικογένεια είτε γενικότερα από το φυσικό και κοινωνικό του περιβάλλον (συνομήλικοι, ΜΜΕ, κ.λ.π) (Λεμονίδης, 2001). Πολλά παιδιά πριν έρθουν στο νηπιαγωγείο, ξέρουν να πατούν στο τηλεκοντρόλ της τηλεόρασης τον αντίστοιχο αριθμό για να δουν την αγαπημένη τους εκπομπή, ξέρουν να απαγγείλουν προφορικά ένα πρώτο μέρος της ακολουθίας των αριθμών, ξέρουν να ξεχωρίζουν δύο καραμέλες κ.λ.π (Lemonidis 1998, Λεμονίδης, 1994).
Από ότι φαίνεται, η αριθμητική γνώση αποτελεί τελικά κοινωνική γνώση, η οποία διαμορφώνεται μέσα από τις επιδράσεις του ευρύτερου, αλλά κυρίως του στενότερου κοινωνικού περιβάλλοντος. Η οικογένεια μπορεί να καθορίσει σε σημαντικό βάθμο το πλαίσιο και την επιτάχυνση της γνωστικής ανάπτυξης του νηπίου και το νηπιαγωγείο θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόωη του τη συγκεκριμένη παράμετρο και να ρυθμίσει τις παιδαγωγικές διαδικασίες με βάση τις δεδομένες ικανότητες του νηπίου και όχι με βάση μια αφηρημένη και γενικότερη αντίληψη για το επίπεδο ανάπτυξης των νηπίων.
Η παραπάνω έρευνα δημοσιεύτηκε πριν δέκα χρόνια περίπου. Μιλώντας με τα σημερινά δεδομένα, τα νήπια όχι μόνο πατούν το αντίστοιχο κουμπί στο τηλεκοντρόλ αλλά χειρίζονται άψογα τα έξυπνα τηλέφωνα, τους Η/Υ και ένα σωρό πράγματα. Και ναι, τα νήπια έχουν πολλές δυνατότητες, ακόμα και στα μαθηματικά!
Γίνεται λοιπόν αντιληπτό, ότο όσα περισσότερα είναι τα ερεθίσματα που εκθέτουμε τα παιδιά, τόσο καλύτερα είναι για την γνωστική τους ανάπτυξη, τη σχολική τους επίδοση και τη σφαιρικότερη γνώση τους. Σίγουρα τα ερεθίσματα διαφέρουν ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση, το μορφωτικό επίπεδο, και άλλους παράγοντες. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι να ενθαρρύνετε τα παιδιά σε καθημερινές δραστηριότητες με τις οποίες αναπτύσσουν δεξιότητες επικοινωνίας, μαθηματικών, και άλλες. Αντί να αποφύγετε για παράδειγμα να πάτε με το παιδί σας στο σούπερ μάρκετ, πάρτε το μαζί, ή προετοιμάστε παρέα τη λίστα για τα ψώνια, ή τοποθετήστε τα πράγματα που είναι για το ψυγείο, για την αποθήκη, για τα ντουλάπια της κουζίνας. Υπάρχουν πάρα πολλές καθημερινές δραστηριότητες, τόσο απλές, που μπορείτε να εκμεταλλευτείτε προς ώφελος των παιδιών. Ακόμα και μια βόλτα στη γειτονιά, στις κούνιες, με το ποδήλατο, παρατηρώντας μικρά ζώα, τη θάλασσα, τα δέντρα, τα παιδάκια που παίζουν τριγύρω. Φυσικά υπάρχουν γειτονιές που δε διαθέτουν τα προηγούμενα, αλλά σίγουρα θα υπάρχουν άλλες ευκαιρίες.
Βιβλιογραφία
Λεμονίδης, Χ. (1994). Περίπατος στη μάθηση της στοιχειώδους αριθμητικής. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
Λεμονίδης, Χ. (2001). Οι αρχικές αριθμητικές ικανότητες των παιδιών όταν έρχονται στο Δημοτικό Σχολείο.Ευκλείδης Γ’, 55:5-21.
Gelman, R. & Gallistel, C. – P. (1978). The child’s understanding of number. Cambridge: Harvard University Press.
Fuson, K. C. (1988). Children’s counting and concepts of number. New York: Springer – Verlag
Fisher, J. P. (1992). Apprentissages numeriques. Nancy: Presses Universitaires dε Nancy.
Φάνια Βιλλιώτη, Ψυχολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.